اعتقادات اساسى ما در مورد امامت و خلافت پس از رسول الله(صلی الله علیه و آله) چيست؟ من در چند محور، آنها را خلاصه مى کنم.
اول: هيچ اشکال و شبهه و اختلافى ميان علماى مسلمان نيست، که خلفاى پس از ايشان دوازده نفر هستند؛ روايات در اين زمينه بى شمار و در اهل سنت نيز قبل از شيعيان وجود دارد، به همين دليل کسى در روايات «خلفا(اميران) پس از من دوازده نفر هستند» اشکالى نگرفته، بلکه حتى در کتابهاى پيامبران پيشين و قبل از اسلام نيز وارد گشته که بزرگان دوازده نفر هستند. اين موضوع مورد اتفاق است و اختلافى در آن ميان مسلمانان نيست.
دوم: اين خلفايى که بدانها اشاره نمودم، بنابر دليلى که دارم، همانا امامان اهل بيت(علیهم السلام) هستند، همانگونه که شيعيان امامى اثنى عشرى معتقدند و از امام اميرالمومنين(علیه السلام) آغاز و به امام مهدى(عجل الله تعالی فرجه الشریف) ختم مى شوند.
سوم: درباره امام دوازدهم(علیه السلام) معتقدم که ايشان متولد شده اند. شاید بگویید رواياتش را تضعيف نموديد، مى گويم ولادت ايشان را ثابت خواهم نمود، اما با روش و شيوه خاص خودم، حال يا موافق با من هستيد، يا اگر نيستيد روش دیگری را جستجو کنيد.
من از آن دسته هستم، که در مورد حضرت حجت(علیه السلام) معتقدم که ايشان متولد شده و فرزند امام حسن عسکرى(علیه السلام) است و ايشان تا به امروز زنده اند، نه به حيات برزخى، بلکه به حيات زمينى در اين دنيا و هنوز دچار مرگِ حتمىِ نوشته شده بر تمام انسانها در اين عالم نگشته، تا خداوند به ايشان اذن ظهور دهد.
چهارم:
الف) اين امامان دوازده گانه(علیهم السلام) معصوم هستند به عصمت مطلق، در تمام زمينه ها و در تمام ابعاد زندگى شان، چه در احکام و چه در موضوعات و… در تمام شئوناتشان.
ب) امر دوم درباره علم ایشان است. ايشان به آنچه بوده(ما کان) و هست(ما یکون) و تا روز قيامت خواهد بود(ما هو کائن الی یوم القیامة) علم دارند.
پنجم: اصل ديگر اينکه اين بزرگواران(علیهم السلام) با نص از پيامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) انتخاب شده اند، نه اينکه با اختيار و شورا انتخاب شده باشند؛ در اين باره در مورد ايشان نص وجود دارد.
این ها مجموعه اى از مقامات [امامان] بود.
اما محور این مقامات که برخى از علماى امامیه آن را قبول نکردند و تصور نمودند غلو است، اصلش جاى دیگرى است و تا وقتى آن موضوع حل نگردد، مانندِ این مقامات روشن نمى گردد. و این اصل نیاز به مجموعه اى فکرى و معرفتی، متفاوت از آنچه بسیارى از علماى امامیه در آن سیر مى کنند، دارد.
محور اساسى در تمام این مقامات، این است که ایشان واسطه فیض الهى در تمام عالم امکان هستند، نه فقط در زمین؛ نه اینکه اگر امام نبود، زمین اهل خود را فرو مى برد؛ بلکه اگر امام نباشد، عالم امکان اهل خود را فرو مى برد. چرا؟ چون ایشان واسطه فیض الهى هستند.
چیزى بر عالم امکان نازل نمى گردد، مگر به واسطه ایشان؛ و چیزى به سوى خداوند بالا نمى رود، مگر از طریق ایشان؛ چرا؟ چون حکمت خداوند متعال چنین اقتضا نمود، و دلیلش را نیز برایتان بیان خواهم نمود تا تصور نشد اینها صرفا ادعاست.
ایشان واسطه فیض الهى هستند، و از این طریق یکى از مهمترین دلایل ضرورت وجود امام در هر زمانه اى روشن مى گردد، و اینکه زمین از امام حق خالى نمى گردد. چرا؟ چون اگر واسطه نباشد، عالم موجود خواهد بود یا خیر؟ دیگر موجود نخواهد بود، و مادام که موجود است، بنابراین واسطه نیز موجود است؛ چه بدانیم چگونه متولد شده و چه ندانیم، دیگر تاثیر چندانى ندارد.
فرض کنید اصلا یک روایت نیز در باب ولادت حضرت نداشته باشیم، اما دلیل قطعى قرآنی، مبنى بر وجود خلیفه در زمین وجود دارد: «إِنِّي جَاعِلٌ فِي الْأَرْ‌ضِ خَلِيفَةً» (من در زمين جانشينى خواهم گماشت) (بقره:۳۰)
برگرفته از درس خارج اصول – ۸ ربیع الثانی ۱۴۳۵ ، ۹۲/۱۱/۱۹
