راه های اثبات ولایت تکوینی اهل بیت (ع)
طریق دوم: برتری اهل بیت (ع) بر همۀ پیامبران به جز پیامبر اکرم (ص)
یکی دیگر از راه های اثبات ولایت تکوینی اهل بیت (ع)، بیان اثبات افضلیّت آنها بر همۀ پیامبران به جز پیامبر اکرم (ص) است. در همین راستا به بیان برخی از دلایل اثبات افضلیّت اهل بیت (ع) می پردازیم:
دلیل اول: اعلمیّت اهل بیت (ع) بر همۀ پیامبران
اثبات اعلمیّت اهل بیت (ع) بر پیامبران گذشته ضمن سه مقدمه بیان می شود:
➖ مقدمۀ اول: علم آنها به کتاب مبین
بر اساس آیۀ«لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ»؛ (واقعه/۷۹) و طبق مضمون حدیث ثقلین «فانّهما لن یفترقا» و با ضمیمۀ آیۀ تطهیر به آن – همانگونه که در طریق اول گذشت – علم اهل بیت (ع) به کتاب مبین ثابت شده که بر اساس آن، اعلمیّت اهل بیت (ع) بر همۀ پیامبران گذشته احراز می گردد.
➖ مقدمة دوم: قرآن، نشانۀ کتاب مبین
بر اساس اصل «شناخت»، وجود نشانه ای و اثری که از وجود خالق و صفات و افعال آن کشف نماید، امری بدیهی و ضروری است؛ به این معنا که با نبود آن، شناخت خدا و صفات او ممکن نخواهد بود. بر همین اساس، خداوند متعال برای فراهم شدن امکان شناخت او برای مردم، نشانه، اثر، علامت و تجلّیاتی را آفریده است که بیانگر علم، حکمت و قدرت خویش باشند. یکی از این مظاهر تجلّی، قرآن کریم است. قرآن کریم بارزترین و کاملترین مصداق «کتاب مبین» که روشنگر هر حقیقی است، می باشد و مظهر تجلّی علم، ارادت، قدرت و عظمت الهی است.
➖ مقدمه سوم: هیمنه و حاکمیّت قرآن کریم بر همۀ کتب آسمانی
بر این اساس که قرآن کریم بر خلاف کتب پیامبران گذشته – که تنها حکایت گر بخشی از کتاب مبین بوده اند – مظهر کلّ کتاب مبین است، روشن می شود که قرآن بر همۀ کتب آسمانی، هیمنه، شمولیّت و حاکمیّت دارد؛ همانگونه که خود قرآن کریم این حقیقت را بیان نموده است: (وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْكِتَابِ وَمُهَيْمِنًا عَلَيْهِ)؛ مائده/ ۴۸ (و این کتاب [قرآن] را به حق بر تو نازل کردیم، در حالی که کتب پیشین را تصدیق می‌کند، و حافظ و نگاهبان آنهاست).
نتیجه سه مقدمۀ فوق: بر اساس اثبات اعلمیّت اهل بیت (ع) بر همۀ پیامبران که به اذن خداوند متعال ولایت تکوینی داشتند، اهل بیت (ع) نیز به اذن خدا عقلاً به طریق اولی از ولایت تکوینی برخوردار خواهند بود.
دلیل دوم: افضلیّت اهل بیت (ع) در روایات
در منابع حدیثی ما، بسیاری از روایات بر برتری اهل بیت (ع) نسبت به سایر پیامبران تأکید می کنند. به عنوان مثال به چند نمونه از این روایات اشاره می شود:
– «عن أبى عبد الله عليه السلام قال: إنّ الله خلق أولى العزم من الرسل بالعلم وورّثنا علمهم، وفضَّلنا عليهم فى علمِهم، وعلِمَ رسولُ الله صلّى الله عليه وآله ما لم يعلموا، وعُلِّمنا علمَ الرسول وعلمَهم»؛ [بصائر الدرجات، ص/ ۲۲۹]
(امام صادق (ع) فرمود: همانا خداوند متعال پیامبران اولی العزم را با علم ویژه ای آفرید و اینک ما را وارثان علم آنها گردانید، و ما را بر آنها برتری داد، و هر آنچه که بدان علم نداشتند، پیامبر اکرم (ص) بدان علم داشت و ما (اهل بیت)، هم علم پیامبر(ص) و هم علم آنها را فرا گرفتیم).
– «عن أبى بصير قال: سمعت أبا عبد الله عليه السلام يقول:ما من نبىّ نبّئ ولا من رسول أُرسل إلّا بولايتنا وبفضلنا؛ [بصائر الدرجات، ص۹/۹۴].
(ابی بصیر می گوید: از امام صادق شنیدم که می فرمود: نیست پیامبری که خبر دهد و نیست فرستاده ای که بر انگیخته شود، الا به یُمن و برکت ولایت و فضل ما).
نتیجۀ کلی دو دلیل فوق: اهل بیت (ع) به مراتب بر همۀ پیامبران و اولیای الهی حتی پیامبران اولی العزم – به جز پیامبر اکرم (ص) – برتری و مهتری دارند و به کتاب مبین که روشنگر همۀ حقایق و معارف الهی است، علم دارند. بر این اساس، با بهره گیری ایشان از کتاب مبین که منشأ قدرت در امور عالم و ما ورای آن است، به اذن و ارادۀ الهی می توانند دستِ تصرّف در امور این عالم و عوالم دیگر بگشایند که این همان ولایت تکوینی آنها است.
